دوشنبه ۱۷ ارديبهشت ۱۴۰۳ - 
تفکر در تاریخ و عبرت ها برای راه یابی تمدنی:
درک ما از ناصرالدین شاه و عصر قاجاریه، تا حد زیادی متاثر و محدود به متون تاریخی تدوین شده در دوره پهلوی هاست. به همین دلیل، شاید به بسیاری از زوایای پنهان این دوره که به تعبیر احمد سیف «قرن گمشده» است، وقوف کامل نیافته ایم. به عنوان مثال، در نگاه اغلب ما، ناصرالدین شاه، فردی ابله، فرومایه، مذبذب، زن باره و فاسدی است که کار اصلی اش وطن فروشی و نخبه کشی و ساخت و پاخت با روس و انگلیس، و اوج دنائتش قتل امیر کبیر مظلوم بود. اما از کنار این پرسش هم نمی توان گذشت که که اگر او چنین بود (که واقعا هم بود)، چگونه توانست ۵۰ سال بر ایران حکومت کند؟ آن هم در دوره ای که وزش و لرزش انقلاب صنعتی انگلیس و انقلاب سیاسی فرانسه، تمام دول و ملل دنیا را دستخوش تغییرات و دگرگونی های عمیق سیاسی و اجتماعی و اقتصادی کرده بود!واقعیت این است که ناصرالدین شاه قاجار، برخلاف تصویری که از او غالب شده است، انسان ناآگاه و بی خبری نبود و در قیاس با شاهان قاجار و اکثر شاهزادگان و والیان وقت، حتی یک سر و گردن هم در آشنایی با اوضاع جهان و ظرایف عرصه سیاست ایران، از آنها بالاتر بود. همه هنرهای زمانه از شعر، نقاشی، خطاطی و خطابه خوانی گرفته تا تیراندازی، سوارکاری، نویسندگی و دلربایی را در خود داشت، الا یک هنر؛ «هنر حکمرانی و حکمروایی»! او بیش از چگونه حکومت کردن، «چگونه در قدرت ماندن» را بلد بود و این هنر سیاه را به بهترین شکل و با بدترین روش به کار بست. با لطایف الحیلی خودش را در دل توده ها و چشم نخبگان فرو کرد و همه را فریب داد تا خودش بی رقیب بماند.
کد خبر: ۳۹۴۴۴۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۱/۲۷
یادی از شهدای کربلا:
«اسلم بن عمر ترکی قزوینی» تنها شهید ایرانی و جزو ۷۲ تن شهید کربلا است که در عاشورا در جوار امام حسین(ع) حضوری اثرگذار داشت. در اسناد تاریخی زیادی ازجمله متون تاریخی مناقب، لسان العرب، اعیان الشیعه، ذخیره الدارین، ابصار العین، انصار الحسین، وسیلة الدارین فی أنصار الحسین، فرسا الهیجاء، الحدائق الوردیه، ناسخ التواریخ، تنقیح المقال می‌شود رد پای این شهید والامقام را دید. اسلم در سن ۴۵ سالگی پس از زخم فراوان عطشناک و با بدن پاره پاره سر در آغوش امام حسین نهاد و به شهادت رسید. امام با این غلام به شیوه فرزندش علی اکبر عمل کرد و گونه بر گونه اش گذاشت.
کد خبر: ۳۹۰۷۶۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۵/۰۶
آیت‌الله علیدوست؛
آیت‌الله ابوالقاسم علیدوست ضمن اشاره به لزوم پرهیز از تعصب و جزم‌گرایی در تفسیر به ذکر نمونه‌هایی از تعصب عالمان اهل سنت در تفسیر قرآن پرداخت.
کد خبر: ۳۷۹۵۴۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۳/۲۱
محمد‌علی بهمنی قاجار؛
خط تحریر به شیوه نستعلیق در دوره قاجار اصلا مرسوم نبود. خط تحریر همگان خط شکسته تحریر بوده و نستعلیق کنونی از دوره پهلوی دوم رایج شد.
کد خبر: ۳۷۷۰۶۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۲/۰۱
معاون سیاسی، امنیتی و اجتماعی استاندار بوشهر؛
معاون سیاسی، امنیتی و اجتماعی استاندار بوشهر گفت: همایش ملی تاریخ، فرهنگ و تمدن خلیج فارس و بستر‌های تاریخی مناسبات فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی خلیج فارس در بوشهر برگزار می‌شود.
کد خبر: ۳۷۶۵۹۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۱/۲۳
حمایت از خانواده و جوانی جمعیت؛
تدوین‌کنندگان و تصویب‌گران قانون «حمایت از خانواده و جوانی جمعیت» چه تدبیری برای پذیرش و ترویج ازدواج‌های غیرسنتی همراه با رضایت والدین اندیشیده‌اند؟ در تاریخ ۲۴ آبان ۱۴۰۰، قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت، با هفتاد و سه ماده و هشتاد و یک تبصره پس از تصویب در مجلس شورای اسلامی و تأیید شورای نگهبان، توسط رئیس‌جمهور برای اجرای آزمایشی آن به مدت هفت سال، به وزارت بهداشت و درمان و آموزش پزشکی و معاونت امور زنان و خانواده‌ی رئیس‌جمهور ابلاغ شد.
کد خبر: ۳۷۵۴۱۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۱۲/۲۸
مناسب‌ترین مکان برای استراحت:
کاروانسرای تاریخی لات در جاده رشت به قزوین، بنایی بجامانده از اوایل دوره قاجار است که در زمان جنگ جهانی توسط روس‌ها اشغال شده بود.
کد خبر: ۳۷۴۵۶۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۱۲/۱۶
آزادی در اسلام؛
دکتر سیدحسین ابطحی، عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی به همراه دکتر محمد نصر اصفهانی و راحله منتظر در مقاله ای به تبیین مفهوم آزادی در الگوی اسلامی ايرانی پيشرفت پرداخته اند.
کد خبر: ۳۷۳۹۶۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۱۲/۰۹
۵۰ سال بعد از استقلال بحرین؛
مجید تفرشی با ارایه سند مدعی است که در جریان جدایی بحرین از ایران با ادعای طرح رفراندوم، به سوی نظرسنجی رفته و سر ایران را کلاه گذاشتند. تفرشی مدعی است که اوتانت (دبیر کل وقت سازمان ملل)، طبق توافقات انجام شده با ایران نماینده‌ای جهت برگزاری رفراندم به بحرین می‌فرستد. بلافاصله با تحریک انگلیس و در واقع با اصرار شیخ بحرین حاشیه سازی‌ها شروع می‌شود و استدلال می‌کنند که اگر مسئله رفراندوم از روز اول جا بیفتد، در آینده ممکن است مردم بر سر سلطنت هم بخواهند رفراندوم برگزار شود؛ بنابراین برخلاف قولی که به ایران داده بودند، رفراندوم با نوعی حاشیه سازی و بدون‌شک با سیاست خارجی ضعیف ایران، به نظرسنجی تبدیل می‌شود.
کد خبر: ۳۷۲۸۳۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۱۱/۲۵
مهم‌ترین کتاب‌های خلیل کدامند؟
خلیل درباره نواندیشان و تجددخواهانی همچون سیدجمال الدین اسدآبادی، محمد عبده، حسن العطار و رفاعه طهطاوی معتقد بود که گرچه تلاش‌های این افراد ستودنی است، اما رویکردشان به متون مقدس چندان تفاوتی با سلفی‌های سنتی ندارد. تجددخواهی آنان سطحی، کم مایه و بدون مراجعه انتقادی به متون مقدس بود و برای اثبات مدعای خودشان یا گزینشی عمل می‌کردند و یا متن مقدس را با زحمت به نفع خود تأویل می‌نمودند در حالی که تأویل و تفسیرشان منطبق بر دانش زبانی دقیقی نبود. مانند تفسیر محمد عبده از جن و ملائک که با دانش زبانی همخوانی نداشت. خلیل، اما رویکرد خودش را مبتنی بر مراجعه انتقادی به نص مقدس و شکستن هیمنه متن مقدس و سیطره شخصیت‌های شبه اسطوره‌ای بر عقل و خرد می‌داند.
کد خبر: ۳۶۶۶۵۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۹/۱۰
معاون میراث‌فرهنگی گیلان
ولی جهانی، معاون میراث‌فرهنگی گیلان از ایجاد سایت موزه سنگ قبور آستارا در محوطه بقعه شیخ خیوی این شهرستان خبر داد و افزود: مقدمات لازم به منظور احداث سایت‌موزه سنگ قبور اسلامی شهرستان آستارا در بقعه شیخ محمود خیوی فراهم شده است.
کد خبر: ۳۶۴۰۵۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۸/۱۰
چه کنم که بسته پایم...
۱۹ مهر تولد ۸۲ سالگی «محمدرضا شفیعی‌کدکنی» شاعر، ادیب، نویسنده، پژوهشگر و استاد دانشگاه اهل «کدکن» در خراسان رضوی بود.
کد خبر: ۳۶۲۳۳۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۷/۲۰
اهمیت فقه و حقوق اسلامی؛
مؤلفه‌های تمدن اسلامی شامل عناصری، چون عقاید و فلسفه اسلامی، شریعت و فقه و حقوق اسلامی، اخلاق اسلامی و علوم دیگری مانند قرآن است.
کد خبر: ۳۵۸۸۶۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۶/۲۱
مولف کتاب «تاریخ ایران از نگاهی دیگر»:
محمد نیکبخت می‌گوید: متاسفانه در حین خواندن تاریخ به گزارش‌هایی برمی‌خوریم که مورخ سعی کرده است حقیقت ماجرا را پیدا کند، آنها واقعیات نیستند بلکه تصورات ذهنی و برداشت‌های مورخ از رویداد‌هایی است که در آینده امکان دارد اتفاق بیفتد.
کد خبر: ۳۵۷۸۰۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۶/۱۳
تاریخ صدر اسلام؛
این نوشته بر آن است که با مطالعه مفهوم «لعن» و نشان دادن نقش این مفهوم در مسیر هویت‌سازی جریانهای فکری و سیاسی تاریخ صدر اسلام، بازخوانی متفاوتی از «زیارت عاشورا» به مثابه رسانه‌ای برای سامان بخشیدن به هویت امامیه، ارائه دهد.
کد خبر: ۳۵۷۶۸۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۶/۱۳
نقدی بر جامعه اسلامی ایران؛
یکی از مهم‌ترین مسائل فکری دوره‌ی معاصر ما، جست و جوی علل و ریشه‌های عقب ماندن جوامع اسلامی به طور اعم و جامعه‌ی ایران به طور اخص از قافله‌ی تمدن جدید با منشأ اروپای غربی و تلاش برای یافتن جواب پرسش‌های کلانی مانند موارد ذیل است؛ چرا تمدن جدید عصر حاضر صرفاً در جغرافیای اروپای غربی سر برآورد؟ چرا سرزمین‌های دیگر از جمله ممالک اسلامی نتوانستند بستر و شرایط لازم برای سر بر آوردن چنین پدیده‌ای را فراهم کنند؟ چرا سرزمین‌های اسلامی در عین این ناتوانی، حتی در برابر این تمدن جدید مقاومت نشان داده و به راحتی حاضر به جذب آن نبوده و نیستند؟
کد خبر: ۳۵۶۵۹۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۶/۰۴
برنامه‌های مذهبی؛
متون دینی و تاریخی هنوز هم جذاب هستند. قرار نیست فقط این کتاب‌ها در کتابخانه‌ها باشند و خاک بخورند و در مراسمی خاص از روی آنها خوانده شود و تمام. روایت‌های تاریخ اسلام هنوز کامل و صحیح خوانده نشده‌اند. ویژگی «سوره» این بوده و هست که دوربین و زاویه نگاهش را در جای درستی از تاریخ می‌گذارد. او قرار نیست فقط مدافع یا محکوم‌کننده فرد یا جریان خاصی از تاریخ اسلام باشد.
کد خبر: ۳۵۶۲۹۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۶/۰۲
به مناسبت بحث‌های نظریه دین و قدرت؛
از آنجا که بحث‌ها درباره نظریه دین و قدرت هم از سوی خود صاحب نظریه و هم از سوی ناقدان گِرد دو مثال اسلام و مسیحیت می‌گشت، مثال‌هایی هم که در توضیح رویکرد‌ها بیان خواهم کرد، بر این دو نمونه متمرکز است. بحث درباره نظریه دین و قدرت در پایان یادداشت خواهد آمد. به عبارت دیگر اصل سخن بر توضیح سه رویکرد در دین‌پژوهی متمرکز است و در عین حال مثال‌ها ضمن کمک به توضیح رویکرد‌ها در بخشی از سخنانی که خود سروش یا ناقدان و شارحانش گفته‌اند، تردید می‌آورد. در بخش پایانی مقاله خواهیم دید که نظریه دین و قدرت چگونه در این رویکرد‌ها جای می‌گیرد.
کد خبر: ۳۴۱۲۷۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۲/۱۷
ایمان تاجی؛
چه‌طور اعراب با این سرعت توانستند سرزمین‌های وسیعی از ماوراءالنهر تا اسپانیا را از آن خود کنند؟ اسلام‌پژوهان معتقدند که نقش دین و اعتقادات مذهبی در این فتوحات بسیار پررنگ است و عامل اساسی فتوحات، دستورات و تجویز‌های مذهبی به ویژه توسط شخص پیامبر بوده است. هیلند هرچند که نقش دین را انکار نمی‌کند، اما معتقد است که عوامل دیگری بر این مسئله تأثیرگذار بوده است.
کد خبر: ۳۴۰۲۲۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۲/۱۰
معرفی کتاب؛
محمد و امپراتوری‌های ایمان با عنوان فرعی پدید آمدنِ (فرآوری، به ترجمه‌ی زهیر میرکریمی) پیامبر اسلام [۱]نوشته‌ی شان ویلیام انتونی [۲]است که در ۲۸۷ صفحه توسط انتشارات دانشگاه کالیفرنیا در سال ۲۰۲۰ منتشر شده. به نوشته‌ی یکی از پژوهش‌گران [۳]انتونی زمانی که در سال ۲۰۱۳ به موسسه‌ی مطالعات پیشرفته‌ی پرینستون رفت قرار بود بر روی موضوع آخرالزمان در متون شیعی کار کند. اما بیشترِ وقت او مصروف تحقیق در باب چهره‌ی تاریخی پیامبر گردید و حاصل آن، این کتاب شد. او از شاگردان تاریخ‌دان و اسلام‌پژوه شهیر، فرِد دانر [۴]است و هم‌اکنون از اساتید دانشگاه اهایو است.
کد خبر: ۳۳۴۰۲۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۱/۰۱